Eisenhower Doktrini

Eisenhower Doktrini, 1953 yılından itibaren 8 sene ABD Başkanlığı yapan Dwight Eisenhower'ın 5 Ocak 1957'de Kongre'ye gönderdiği yetki talebi isteğidir. Bu doktrinin ortaya çıkmasında, o zamanki Orta Doğu’ya Rusya’nın komünizm getireceği korkusunun büyük bir etkisi olmuştur. 1956 yılında İsrail, İngiltere ve Fransa'nın, Mısır'a saldırmaları sonunda Arap İsrail savaşı başladı. Savaş sürerken, Sovyetler birliği; İsrail, İngiltere ve Fransa'yı açıkça tehdit etti ve Ortadoğu'ya asker göndereceğini açıkladı. bunun üzerine Amerika, devreye girerek savaşı sona erdirdi. Savaş bittiğinde ABD'nin Arap dünyasındaki itibarı oldukça sarsılmıştı. Ortadoğu'da güç boşluğu doğmuş ve bu boşluğun da SSCB tarafından doldurulması ihtimali yükselmişti.

Amerika bu durum karşısında Fransa ve İngiltere’ye Orta Doğu’da saldırılarını durdurmaları yönünde sert bir uyarı göndermiştir ve böylelikle Mısıra yapılması planlanan saldırılar önlenmiştir. Ancak her şeye rağmen Arap dünyasında Amerika’ya karşı inanılmaz bir negatif düşünce vardı.. Bu düşünceler de onların her an Sovyet Rusya ile birleşebileceği yönünde bir izlenim çizmekteydi. Kapitalist rejimin en büyük savunucusu olan Amerika Birleşik Devletleri, petrol kaynakları bakımından zengin olan Orta Doğu’yu Rusya’ya kaptırmak istemiyordu. İleride ülkelerinin zenginleşebilmesi için bu yer altı zenginliklerine ihtiyacı olduğunu bilen, ayrıca dünyada komünist rejimin yayılmasını engellemeye çalışan Amerika duruma müdahale etmek için planlar yapmaya başladı. Bu zaman aralığında soğuk savaşın da başladığı düşünülürse, iki kutup da kendisine ne kadar devleti yakınlaştırabilirse siyasi anlamda o kadar güçlü bir konuma gelecekti. Bu yüzden Orta Doğu meselesi Amerikan başkanı için bir aciliyet taşıyordu. Bu şartlarda yapılacak iki şey vardı: Biri, bölge ülkelerinin ekonomik sıkıntılarının giderilmesine yardımcı olmak; diğeri de, ister ikili, ister toplu münasebetler yoluyla, bu ülkelere, komünizm hegemonyasının neler getirebileceğini anlatmak ve bunların komünizme karşı koymalarına yardım etmekti. Başkan Eisenhower, 5 Ocak 1957 de Kongreye gönderdiği ve Eisenhower Doktrini adını alan mesajda bütün bu hususları açıkladıktan sonra açıklamalarını yaptı. Bağımsızlığını korumak için ekonomik kalkınma çabası içine giren Orta Doğu ülkelerine ekonomik yardım yapmak. Bunlardan isteyen ülkelere askeri yardım yapmak. Bu ülkelerin istemeleri şartı ile “milletler arası komünizmin kontrolü altında bulunan bir ülkeden gelecek açık silahla saldırılar karşısında”, Amerikan silahlı kuvvetlerinin kullanılması. İşte bu maddeler tarihe başkanın doktrini olarak geçmiştir ve sonucunda da kapitalist sistemin ülkelerinin iç işlerine karışacağını düşünen Arap dünyasında tepkiyle karşılanmıştır.